«Εθισμός στο διαδίκτυο» | ΜΕΡΟΣ Β’ | Αιτίες Εθισμού. Ο ρόλος των γονέων στην αντιμετώπιση του φαινομένου. - Γράφει η Ελένη Αλεξανδρίδου

«Εθισμός στο διαδίκτυο»

ΜΕΡΟΣ Β’

Αιτίες Εθισμού

Ρόλος των γονέων στην αντιμετώπιση του φαινομένου

Γιατί ένα παιδί καταφεύγει στο διαδίκτυο; 

Υπάρχουν αιτίες πίσω από αυτό το φαινόμενο;

Συνήθως ο νέος βλέπει τη χρήση του διαδικτύου ως μια περιστασιακή ενασχόληση και όχι ως μία ενασχόληση που μέσω της κατάχρησης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό εθισμό. 

Υπάρχουν, όμως, κάποιοι παράγοντες που μπορούν να λειτουργήσουν ως αιτίες για τον εθισμό του.

• Αρχικά, το ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ όταν αυτό είναι δυσλειτουργικό: Πιο αναλυτικά αναφερόμαστε είτε σε ένα  συγκρουσιακό περιβάλλον όπου το παιδί για να μη συμμετέχει στις συγκρούσεις μεταξύ των γονέων του, απέχει και απομονώνεται, είτε σε ένα τελείως αδιάφορο οικογενειακό περιβάλλον όπου οι  γονείς είναι απόντες και το παιδί ψάχνει άλλες διεξόδους για να καλύψει τα συναισθηματικά κενά του.
• Επίσης, ο ίδιος ο χαρακτήρας και η προσωπικότητα του παιδιού μπορεί να λειτουργήσει ως αιτία για τον εθισμό του. Για παράδειγμα, η ΕΛΛΕΙΨΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ, η ΧΑΜΗΛΗ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ & ΕΣΩΣΤΡΕΦΙΑ, η έλλειψη ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΣΤΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ οδηγούν το νέο στην: Αδυναμία σύναψης διαπροσωπικών σχέσεων και φυγή στις «εικονικές» σχέσεις, αλλά και στην Αδυναμία ανάληψης φυσικών (συμμετοχικών) ρόλων (π.χ. στο σχολείο) και φυγή στους «εικονικούς» ρόλους. ΟΛΑ αυτά ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ ΤΗΣ ΑΝΩΝΥΜΙΑΣ!
• ΨΥΧΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΝΕΟΥ: Δημιουργία μιας ιδανικής κατάστασης > ο νέος εξερευνάει  διάφορες πτυχές του εαυτού του χωρίς περιορισμούς. Δεν υπάρχουν συνέπειες και απόρριψη στο διαδίκτυο – καλύπτεται από ανωνυμία > ο νέος λέει ψέματα (ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ) π.χ.  για την ηλικία του, για την εξωτερική του εμφάνιση, για την κοινωνική του θέση, για το εκπαιδευτικό – μορφωτικού του επίπεδο κ.ά.
• ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ: κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, κοινωνική φοβία, διαταραχές προσωπικότητας κ.ά.
• ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (παρασύρει το νέο): πολλές δυνατότητες > π.χ. ηλεκτρονικά παιχνίδια, συνεχής ενημέρωση, δωρεάν επικοινωνία κ.ά.

Τι θα μπορούσαν να κάνουν οι γονείς για να αποφύγουν τον εθισμό του παιδιού τους με το διαδίκτυο; Πως θα το βοηθήσουν;

• Δεν πρέπει να απαγορεύουν στα παιδιά την χρήση του διαδικτύου.
• Θέσπιση «οικογενειακών» κανόνων στη χρήση του υπολογιστή και του διαδικτύου: Οι κανόνες πρέπει  να γραφτούν με την σύμφωνη γνώμη γονέων – παιδιών > συζητάμε (ανταλλάσσουμε απόψεις) – συντάσσουμε – ακολουθούμε. Οι κανόνες και οι συνέπειες στην μη εφαρμογή τους δεν πρέπει να είναι υπερβολικοί και αυστηροί > να μην καταπιέζουν τα παιδιά. Να εξηγούνται οι λόγοι επιβολής των κανόνων. Οι γονείς οφείλουν να ακολουθούν και οι ίδιοι πιστά τους κανόνες > να λειτουργήσουν ως πρότυπα για τα παιδιά (μίμηση). Π.χ. προτεινόμενος καθημερινός χρόνος έως 2 ώρες (σύμφωνα με την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία).

«Εθισμός στο διαδίκτυο» | ΜΕΡΟΣ Α’ | Εθισμός & Συμπτωματολογία. Διαχωρισμός του εθισμού από τον ενθουσιασμό. - Γράφει η Ελένη Αλεξανδρίδου

«Εθισμός στο διαδίκτυο»

ΜΕΡΟΣ Α’

Εθισμός & Συμπτωματολογία.

Διαχωρισμός του εθισμού από τον ενθουσιασμό.

Πότε πραγματικά η ενασχόληση με το διαδίκτυο μπορεί να χαρακτηριστεί ως εθισμός; 

Ποια είναι τα στοιχεία που θα μας προειδοποιήσουν;

Προειδοποιητικές ενδείξεις που πρέπει να ανησυχήσουν τόσο τους γονείς όσο και το γενικότερο περιβάλλον του παιδιού:

• Το παιδί ασχολείται συνέχεια με το διαδίκτυο, παραμελώντας τις υπόλοιπές του υποχρεώσεις και ασχολίες που σχετίζονται και με το σχολείο και με το σπίτι – οικογένεια > π.χ. χαμηλή επίδοση στο σχολείο, ελλιπής επικοινωνία με τα μέλη της οικογένειας κ.ά.
• Πολλές φορές χάνει την αίσθηση του χρόνου.
• Εξιδανικεύει τα μέσα (Η/Υ, κινητό, tablet) και τα θεωρεί τα πιο σημαντικά μέρη της καθημερινότητάς του.
• Χρησιμοποιεί το διαδίκτυο ως ένα μέσο για να ξεφύγει από τα πραγματικά προβλήματα που θεωρεί ότι είναι ανίκανος να αντιμετωπίσει, π.χ. μια σχολική αποτυχία, μια αποτυχία στη σύναψη μιας σχέσης, οικογενειακά προβλήματα κ.ά. Ή Χρησιμοποιεί το διαδίκτυο ως μέσο που του προσφέρει αισθήματα που έχει στερηθεί, π.χ. αδιαφορία οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος για το ίδιο κ.ά.
• Το παιδί προτιμά να παίζει παιχνίδια στο διαδίκτυο και να μην συναντά συνομήλικούς του για να παίξει > π.χ. απομακρύνεται από τις παρέες των συνομήλικων, δεν έχει φίλους, υποτιμά τα παιχνίδια και τις ασχολίες των συμμαθητών του, απομονώνεται κ.ά.
• Επιπλέον, επιλέγει να αναπτύξει διαδικτυακές «σχέσεις» και όχι διαπροσωπικές, π.χ. παραιτείται από τις κοινωνικές εκδηλώσεις και όλες τις δραστηριότητες που ενέχουν την διαπροσωπική επαφή, δεν αναπτύσσει κοινωνικές, οικογενειακές και προσωπικές σχέσεις κ.ά.
• Το διαδίκτυο γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας του παιδιού, το οποίο ασχολείται με αυτό ακόμα και την ώρα που π.χ. διαβάζει, τρώει (συνήθως αυτό γίνεται με την παρουσία του υπολογιστή στο γραφείο ή με το κινητό στο χέρι).
• Αντιδρά αρνητικά – με θυμό, νεύρα, φωνές – κάθε φορά που κάποιος το διακόπτει από την ενασχόλησή του με το διαδίκτυο (π.χ. στέλνει online μηνύματα, παίζει κάποιο παιχνίδι, παρακολουθεί κάποιο βίντεο κ.ά.)
• Επιζητά έντονα από τους γονείς την αγορά νέου – τεχνολογικά ανεπτυγμένου υλικού εξοπλισμού.
• Σε ακραίες περιπτώσεις, ο νέος δεν κοιμάται και ξενυχτά στο διαδίκτυο, αδιαφορεί εντελώς για τη σχολική του επίδοση, παραμελεί την προσωπική του υγιεινή, τρώει ασταμάτητα κ.ά.
• Το παιδί λέει ψέματα στην οικογένεια και στους φίλους του, προκειμένου να μην γνωρίζουν το χρόνο παραμονής του στο διαδίκτυο. Αυτό συμβαίνει γιατί η εξάρτηση και ο εγκλωβισμός δεν έχει ακόμα αναγνωρισθεί από το άτομο (το οποίο παρασύρεται εύκολα από τις διαδικτυακές δραστηριότητες).
• Το παιδί καταλαβαίνει – αναγνωρίζει την ύπαρξη του προβλήματος, αλλά αδυνατεί να δώσει το ίδιο λύση ή αντιδρά στις προσπάθειες των οικείων του να το βοηθήσουν.

Πως μπορούμε να διαχωρίσουμε τον εθισμό από την έντονη ενασχόληση ενός παιδιού με το διαδίκτυο επειδή πολύ απλά το ενδιαφέρει και θέλει να μάθει από αυτό;

      Πρόκειται ουσιαστικά για τη διάκριση του ενθουσιασμού με κάτι τεχνολογικά καινούργιο που προκαλεί το έντονο ενδιαφέρον του παιδιού, από τον πραγματικό εθισμό με την τεχνολογία.