Κυριακή 30 Αυγούστου 2015

Πρώτη μέρα σε ένα νέο κόσμο κόσμο για το παιδί... τον παιδικό σταθμό! - Γράφει η Χριστίνα Κόνιαρη

Μία από τις πιο συνηθισμένες αντιδράσεις ενός βρέφους κατά την περίοδο μεταξύ 8-12 μηνών, στην οποία αρχίζει και προσκολλάται σε ένα συγκεκριμένο άτομο και συνήθως στη μητέρα, είναι το άγχος και η αβεβαιότητα προς τα ξένα πρόσωπα. Όταν ένα άγνωστο πρόσωπο πλησιάσει το βρέφος, στο προσωπάκι του θα διαγραφεί ένας μορφασμός έντονης ανησυχίας, θα ψάχνει με το βλέμμα του να εντοπίσει τη μητέρα του και μετά από μερικά δευτερόλεπτα θα αρχίσει να κλαίει. Το βρέφος μοιάζει να βρίσκεται σε κατάσταση πανικού όταν είναι στην αγκαλιά ενός ξένου προσώπου, όσο και αν προσπαθεί να παίξει με διάφορους τρόπους μαζί του, το βρέφος αντιστέκεται, τεντώνεται και προσπαθεί να απομακρυνθεί.

Οι γονείς αρχίζουν να ανησυχούν με αυτή την συμπεριφορά του βρέφους, καθώς 7 μήνες συνήθισαν ένα παιδί που χαμογελάει σε όλους και ανταποκρίνεται στα παιχνίδια κάθε ξένου προσώπου. Ανησυχούν πως το βρέφος έγινε ξαφνικά ακοινώνητο και απορούν με τις έντονες, φοβικές αντιδράσεις που έχει το βρέφος προς όλα τα άτομα που δεν ανήκουν στο στενό του περιβάλλον.  Η αντίδραση αυτή βέβαια δεν εμφανίζεται σε όλα τα βρέφη με την ίδια ένταση. Μερικά βρέφη δείχνουν μόνο μια επιφυλακτικότητα προς τα ξένα πρόσωπα, ενώ άλλα αντιδρούν με έντονο κλάμα και δεν φεύγουν από την αγκαλιά του οικείου προσώπου. Ο πιο κατάλληλος τρόπος να πλησιάσει ένα ξένο πρόσωπο το βρέφος είναι σταδιακά, χρησιμοποιώντας χαμηλούς τόνους στην ομιλία και δημιουργώντας κάποιου είδους επαφή παίζοντας ήρεμα μαζί του, να προσπαθήσει να το πάρει αγκαλιά , καθώς η ένταση της φοβικής αντίδρασης του βρέφους εξαρτάται από τον τρόπο που θα το προσελκύσει το άγνωστο πρόσωπο.


Έρευνες έχουν δείξει, πως βρέφη που μεγαλώνουν από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής τους σε βρεφονηπιακούς σταθμούς δεν αναπτύσσουν άγχος προς τα ξένα πρόσωπα, καθώς σε καθημερινή βάση έχουν διαπροσωπικές επαφές με περισσότερα πρόσωπα και όχι μόνο με πρόσωπα από το στενό περιβάλλον. Σημαντικό ρόλο στην ένταση της φοβικής αντίδρασης του βρέφους προς τα ξένα πρόσωπα παίζει η σχέση που έχει το βρέφος με τη μητέρα, αν η σχέση τους είναι ασφυκτικά στενή, χωρίς το βρέφος να έχει εμπειρίες και επαφές με άλλα άτομα (έστω και του οικογενειακού περιβάλλοντος), τότε οι αντιδράσεις του βρέφους γίνονται εντονότερες.

ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ

Πέρα από το άγχος προς τα ξένα πρόσωπα, κατά την ίδια ηλικιακή περίοδο αρχίζει να εμφανίζεται και το άγχος του αποχωρισμού, το οποίο κορυφώνεται κατά τον 15ο-18ο μήνα της ζωής του παιδιού, έπειτα σταδιακά ελαττώνεται και εξαφανίζεται εντελώς περίπου στο 3ο έτος της ζωής του.

Το βρέφος που βλέπει τη μητέρα του να φεύγει από το δωμάτιο, κοιτάζει για ορισμένα δευτερόλεπτα προς την κατεύθυνση της πόρτας και μετά αρχίζει να διαμαρτύρεται. Όταν μένει μόνο σε ένα άγνωστο περιβάλλον ή με ένα άγνωστο πρόσωπο, η συναισθηματική αντίδραση του βρέφους είναι ιδιαίτερα έντονη ενώ όταν το παιδί μένει στο σπίτι του ή μένει με ένα οικείο πρόσωπο, η συναισθηματική του αντίδραση μετριάζεται. Το βρέφος επιθυμεί και προσπαθεί με κάθε τρόπο να βρίσκεται κοντά στη μητέρα του, του αρκεί έστω και η οπτική επαφή μαζί της για να νιώσει ασφάλεια, όταν όμως ο πόλος της ασφάλειας του απουσιάζει, το βρέφος διακατέχεται από άγχος και αβεβαιότητα.

Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά των οποίων οι μητέρες έπαιζαν έντονα μαζί τους λίγο πριν αναχωρήσουν έκλαιγαν περισσότερο από εκείνα που ασχολούνταν είτε μόνα τους είτε με άλλα παιδιά. Επίσης, οι μητέρες οι οποίες αναχωρούσαν έχοντας εξηγήσει στο παιδί ότι φεύγουν, αλλά θα επιστρέψουν σε λίγο, είχαν παιδιά που έκλαιγαν λιγότερο και έπαιζαν περισσότερο κατά την απουσία τους. Το κλάμα του παιδιού μειωνόταν περισσότερο όταν η μητέρα συμβούλευε το παιδί και του πρότεινε κάποιες δραστηριότητες που θα μπορούσε να ασχοληθεί, όσο αυτή θα έλειπε.

Έχει παρατηρηθεί, πως τα παιδιά που τα συνοδεύουν οι γονείς μέσα στην τάξη παρουσιάζουν λιγότερο άγχος μετά τον αποχωρισμό, καθώς με αυτό τον τρόπο οι γονείς βοηθούν το παιδί να αναμειχθεί με άλλα παιδιά ή σε κάποιο παιχνίδι , το παιδί είναι απορροφημένο σε κάποια δραστηριότητα ή στο παιχνίδι με τους νέους φίλους του και έτσι δεν αντιδρά έντονα στην αναχώρηση του γονιού.

Όσον αφορά τους γονείς πρέπει να γνωρίζετε, ότι τα δάκρυα του παιδιού είναι μόνο για να τα δείτε εσείς και θα σταματήσουν σύντομα αφού εσείς έχετε φύγει. Όσο γοερά και να κλαίει, αποχωρήστε γρήγορα και να είστε σίγουροι πως πολύ σύντομα το παιδί σας θα ηρεμήσει. Το σημαντικότερο είναι να κατανοήσετε ότι ο αποχωρισμός είναι ένα φυσιολογικό στάδιο, που βοηθάει το παιδί να ωριμάσει και να ανεξαρτητοποιηθεί, και ότι παίζει σημαντικό ρόλο η εμπιστοσύνη που θα του δείξετε αλλά και η αναγνώριση και διαχείριση των δικών σας συναισθημάτων κατά τον αποχωρισμό.

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ ΣΤΑ ΒΡΕΦΗ

Όταν το βρέφος βρίσκεται ανάμεσα σε συνομηλίκους δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για τα άλλα βρέφη, και χρησιμοποιεί συμπεριφορές προσέγγισης παρόμοιες με εκείνες που χρησιμοποιεί στις επαφές με τους γονείς. Κοιτάζει έντονα τα άλλα παιδιά, χαμογελά, μουρμουρά και προσπαθεί να εξερευνήσει το πρόσωπο, τα ρούχα ή αντικείμενα που κρατούν.

Σύμφωνα με μελέτες που έγιναν σε βρεφονηπιακούς σταθμούς μέσα σε ένα διάστημα τεσσάρων μηνών από την έναρξη της χρονιάς όλα τα βρέφη έγιναν φιλικότερα το ένα με το άλλο και παρουσίασαν αύξηση στα χαμόγελα και τις κουβεντούλες ανάμεσά τους.

Όπως λέει και ο σοφός λαός ‘Κάθε αρχή και δύσκολη’ , αυτό ισχύει λοιπόν και για τους πολυαγαπημένους γονείς αλλά και για τα παιδάκια τους. Μέσα από την επαγγελματική μου εμπειρία, γνωρίζω πως η περίοδος της προσαρμογής διαρκεί το πολύ μια εβδομάδα και ανάλογα με το χαρακτήρα του παιδιού, μπορεί να διαρκέσει και λιγότερο. Αγαπητοί γονείς μην ανησυχείτε όταν αφήνετε ότι πιο σημαντικό έχετε, το παιδί σας, στον παιδικό σταθμό, είναι σε καλά χέρια και είναι κάτι απαραίτητο για την κοινωνικότητα και την ανεξαρτησία που πρέπει να αποκτήσει το παιδί.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Δημητρίου- Χατζηνεοφύτου, Λ. (2001). Τα έξι πρώτα χρόνια της ζωής, Αθήνα, Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΩΝ.  ΚΟΝΙΑΡΗ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου