ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΠΙΛΗΨΙA - Γράφει η Αθηνά Τεπετζή

Λίγα λόγια…                              

      Τι είναι η επιληψία;

Η επιληψία είναι μία χρόνια πάθηση που αποδίδεται σε κλινικά σύνδρομα και χαρακτηρίζεται από ηλεκτρικές εκφορτίσεις  των νευρώνων του εγκεφάλου, γνωστές κι ως επιληπτικές κρίσεις. Συνήθως εκδηλώνεται με κινητικές διαταραχές και θόλωση ή απώλεια συνείδησης.

Ο κίνδυνος εμφάνισης της είναι μεγαλύτερος στη παιδική-εφηβική ηλικία(3-5%) και σπανιότερα στους ενήλικες-γενικό πληθυσμό(0,5-1%).

Τα τελευταία χρόνια, συχνές μελέτες έχουν δείξει ότι με την κατάλληλη θεραπεία, υπάρχει πλήρης ίαση στα 2/3 των περιπτώσεων.

      Που οφείλεται;

Τα αίτια της νόσου μπορεί να είναι εκ γενετής ή επίκτητα. Μπορεί η επιληψία να οφείλεται σε βλάβες που έχουν προκληθεί στον εγκέφαλο κατά τον τοκετό, στην κληρονομικότητα ή στην έκθεση σε τοξικά. Μπορεί επίσης να οφείλεται σε:

•    Διαταραχές στον εγκεφαλικό ιστό

•    Αιματώματα

•    Αγγειακή δυσπλασία

•    Όγκο στα νεύρα

•    Υπογλυκαιμία

•    Βλάβη από τη λήψη φαρμάκων

•    Αλκοολισμό

•    Υποξυγοναιμία

•    Νόσος Alzheimer

•    Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο

•    Εγκεφαλική αιμορραγία

•    Διακοπή αντιεπιληπτικών φαρμάκων

Ø  Συμπτώματα:

Τα κύρια συμπτώματα εμφάνισης της νόσου είναι:

•    Μυϊκοί σπασμοί

•    Οπτικο-ακουστικές ψευδαισθήσεις

•    Απώλεια μνήμης

•    Απώλεια ανάμνησης του συμβάντος της κρίσης

•    Τονικλονικοί σπασμοί

•    Σπασμοί στους βλεφαρικούς μύες (ανοιγοκλείσιμο ματιών)

•    Σιελόρροια

•    Δυσκολία ομιλίας

•    Τρίξιμο δοντιών

•    Αιφνίδια περίεργη συμπεριφορά

      Άσκηση και επιληψία:

Είναι αλήθεια ότι μέχρι πριν μερικά χρόνια, στα άτομα με επιληψία και κυρίως στα παιδιά και στους έφηβους, δεν επιτρεπόταν η συμμετοχή τους σε οποιοδήποτε είδος φυσικής δραστηριότητας, εξαιτίας του φόβου τυχόν τραυματισμών, πρόκλησης επιληπτικών κρίσεων ή αύξησης της συχνότητας αυτών. Στις μέρες μας όμως, επικρατεί μια διαφορετική άποψη, καθώς αναγνωρίζονται πλέον τα οφέλη που προσφέρει μια αθλητική δραστηριότητα.

Με βάση πρόσφατες έρευνες, παιδιά και έφηβοι που πάσχουν από επιληψία, αποφεύγουν να γυμνάζονται από φόβο. Με αποτέλεσμα η καθιστική ζωή και η παχυσαρκία να τους επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο, να παρουσιάζουν αυξημένο δείκτη μάζας σώματος και ελαττωμένη αερόβια ικανότητα, γεγονός που έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία τους, ψυχική και σωματική.

Ωστόσο, η άσκηση φαίνεται να έχει θετική επίδραση στην πρόληψη σπασμών. Η συμμετοχή παιδιών και εφήβων με επιληψία σε αθλητικές δραστηριότητες τονώνει το καρδιαγγειακό τους σύστημα, βελτιώνει την ψυχολογία τους και την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και στις δυνάμεις τους, έτσι ώστε να παρατηρείται ακόμα και μείωση της συχνότητας εμφάνισης των επιληπτικών κρίσεων. Τα επιληπτικά παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται και να παίρνουν μέρος σε αθλητικές δραστηριότητες μαζί με όλα τα παιδιά.

            Δεν υπάρχουν πολλοί περιορισμοί σχετικά με την άσκηση των επιληπτικών. Όταν οι κρίσεις ελέγχονται ικανοποιητικά, θεωρητικά δεν απαγορεύεται κανένα άθλημα, ούτε συναγωνιστικό ούτε επαφής, αρκεί να παρέχουν την κατάλληλη ασφάλεια . Καλό όμως είναι ν’ αποφεύγονται τα «σκληρά» αθλήματα (πυγμαχία ,ποδόσφαιρο, αθλήματα στο πάγο, αναρρίχηση κτλ). Επίσης, προτιμότερο είναι να απαγορεύεται, σε παιδιά με συχνές επιληπτικές κρίσεις,  να κολυμπούν, καθώς υπάρχει 4 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος πνιγμού απ’ ότι σε άλλα άτομα.

Προτεινόμενα αθλήματα σε αυτές τις περιπτώσεις θεωρούνται ο χορός, ο κλασικός αθλητισμός (στίβος), το τένις, το γκολφ κ.α.

      Γενικές οδηγίες και πρώτες βοήθειες:

·         Πριν την έναρξη ενός νέου προγράμματος άσκησης θα πρέπει ο αθλητής να συμβουλεύεται πρώτα τον θεράποντα ιατρό του.

·         Αποφυγή όλων των γνωστών στον αθλητή παραγόντων που μπορεί να προκαλέσουν μια επιληπτική κρίση.

·         Η αντιεπιληπτική αγωγή δεν πρέπει να διακόπτεται ή να αλλάζει αυθαίρετα από τον αθλητή, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντα ιατρού του.

·         Ο αθλητής θα πρέπει να φροντίζει να έχει πάντα ικανοποιητική ποσότητα αντιεπιληπτικών φαρμάκων μαζί του.

·         Τόσο οι συναθλητές όσο και οι προπονητές του θα πρέπει να γνωρίζουν τη πάθησή του και να είναι σε θέση, αν χρειαστεί να του παράσχουν τις πρώτες βοήθειες.

Κάθε καθηγητής φυσικής αγωγής θα πρέπει να ξέρει τις απαραίτητες γνώσεις σε περίπτωση επιληπτικού επεισοδίου.

Ø  Κατά την κρίση απαιτείται ψυχραιμία και απομάκρυνση του πλήθους

Ø  Μη μετακίνηση του παιδιού που υπέστη την κρίση.

Ø  Απομάκρυνση κάθε αιχμηρού αντικειμένου

Ø  Να μην τοποθετούνται δάχτυλα μέσα στο στόμα του παιδιού

Ø  Προστασία  κεφαλής και ήπια στροφή της σε πλάγια θέση.

                                           

      Συμβουλές για όλους:

·         Κάθε προπονητής θα πρέπει να είναι ενήμερος από  τους γονείς, για την πάθηση του παιδιού και να μπορεί να αντιμετωπίσει ένα τέτοιο περιστατικό.

·         Όλα τα σχολεία θα πρέπει να παρέχουν βασικές γνώσεις επί του θέματος τόσο σε γονείς, όσο και στα υπόλοιπα παιδιά .

Αθηνά Τεπετζή

Απόφοιτη του Τμήματος Επιστήμης και Φυσικής Αγωγής του Α.Π.Θ

Βιβλιογραφία:

Ν. Αγγελοπούλου-Σακαντάμη(2004) - Ειδική Αγωγή. Αναπτυξιακές και χρόνιες μειονεξίες

Πηγές:

Αρχεία Νευρολογίας και ψυχιατρικής «ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ»

www.care.gr

http://blog.doctoranytime.gr