"ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΚΩΦΩΝ" - Γράφει η Χριστίνα Κόνιαρη

ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΚΩΦΩΝ- Γράφει η Χριστίνα Κόνιαρη

Με αφορμή μια πρόσφατη επίσκεψή μου στην Ένωση Κωφών Βορείου Ελλάδος, στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αποφάσισα στο συγκεκριμένο άρθρο να αναφερθώ στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα (ΕΝΓ), μία γλώσσα τόσο δύσκολη και συνάμα τόσο όμορφη. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό, που πριν τρία χρόνια μου δόθηκε η ευκαιρία να ξεκινήσω μαθήματα ΕΝΓ στην πόλη της Πτολεμαΐδας, και αυτή την στιγμή νιώθω ακόμα πιο τυχερή που μπορώ να επικοινωνήσω με αυτούς τους ιδιαίτερους ανθρώπους, που δεν μπορούν να ακούσουν και να μιλήσουν, η επαφή με κωφούς ανθρώπους αποτέλεσε σπουδαία εμπειρία για εμένα. 

Μπαίνοντας στην Ένωση τα συναισθήματα που νιώθει κανείς είναι ανάμεικτα , πάνω απ’ όλα νιώθεις χαρά και αισιοδοξία καθώς βλέπεις μόνο χαμογελαστά πρόσωπα. Στο χώρο έχει μια "περίεργη ησυχία" και βλέπεις ανθρώπους που τα δάχτυλά τους είναι η λαλιά τους, ή μάλλον το πινέλο με το οποίο ζωγραφίζουν λέξεις σε έναν αόρατο καμβά- το στόμα, η έκφραση, το σώμα τους, όλα, παίρνουν μέρος στην ίδια ζωγραφιά. Έτσι, λοιπόν επικοινωνούν, τόσο απλά και τόσο όμορφα.

   

Η ΕΝΓ είναι η φυσική γλώσσα των κωφών. Η ΕΝΓ μεταβιβάζεται και εξελίσσεται από γενιά σε γενιά, διαμορφώνεται και εμπλουτίζεται μέσα στις συνθήκες κάθε κοινωνίας και εποχής που διανύουμε. Έχει αναγνωριστεί επίσημα από την Ελληνική βουλή τον Μάρτιο του 2000. Οι περισσότεροι άνθρωποι που δεν έχουν προσωπικές ή κοινωνικές επαφές με κωφούς, έχουν την τάση να πιστεύουν ότι η νοηματική γλώσσα είναι ένα είδος παντομίμας. Η αλήθεια όμως είναι πολύ διαφορετική από την ευρέως διαδεδομένη αυτή αντίληψη. 



Τα γλωσσικά μέσα που χρησιμοποιεί η ΕΝΓ για να διατυπώσει τις έννοιες και να δημιουργήσει μορφολογία και σύνταξη, βασίζονται στην κίνηση των χεριών, στην στάση ή στην κίνηση του σώματος και στην έκφραση του προσώπου. Οι βασικές μονάδες του λόγου της ΕΝΓ ονομάζονται νοήματα, τα νοήματα μπορούν να έχουν λεκτική ή γραμματική σημασία όπως οι λέξεις. Η νοηματική είναι ζωντανή και εξελισσόμενη γλώσσα. Έχει δικό της συντακτικό, δική της γραμματική, δικό της πολύ πλούσιο λεξιλόγιο που αλλάζει διαρκώς.

Τα κωφά άτομα έχουν χάσει παντελώς την ακοή τους ή διατηρούν ελάχιστα υπολείμματά της, ώστε να μην είναι σε θέση, παρα μόνο με ειδική βοήθεια να μάθουν την ομιλούμενη γλώσσα. Αν μάλιστα επέλθει κατά την νεανική ή ώριμη ηλικία παρατηρείται αντίστοιχα μια σχετική πτώση της γλωσσικής ικανότητας. Η κώφωση συνδέεται στενά με την αλαλία γιατί η γλώσσα αποκτάται από την ακοή. Εάν η απώλεια της ακοής συμβεί μέχρι τον 7ο χρόνο ζωής, τότε χάνεται σιγά-σιγά και η ικανότητα ομιλίας, που είχε αναπτυχθεί. Η κώφωση είναι μια μόνιμη κατάσταση που είτε εκ γενετής είτε με αφορμή κάποιο ατύχημα ή αρρώστια, προκλήθηκε.

Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με κανένα προς στιγμή ιατρικό μέσο. Ενώ βαρήκοος είναι αυτός που είτε φοράει ακουστικά είτε όχι, δυσκολεύεται να αντιληφθεί την ομιλία μόνο με την ακοή.

Η γέφυρα ανάμεσα στους δύο κόσμους: τον κόσμο των κωφών και τον κόσμο των ακουόντων, είναι ο διερμηνέας. Ο διερμηνέας κάθε μέρα μιλάει με σιωπές σε χιλιάδες ανθρώπους μέσα από το δελτίο ειδήσεων στην ΕΝΓ, πέρα όμως από τα δελτία, κάνει διερμηνεία παντού, σε σπίτια, σε ιατρεία, σε νοσοκομεία, σε αστυνομικά τμήματα,σε δικαστήρια, σε φυλακές.

 

Δύο βασικοί κανόνες του κώδικα ηθικής των διερμηνέων της ΕΝΓ είναι η ουδετερότητα και η εχεμύθεια. Ο διερμηνέας θα χρειαστεί να παρευρεθεί σε πολύ σοβαρές συναντήσεις ενός κωφού, απαραίτητη λοιπόν είναι η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ διερμηνέα και κωφού.

Τι θα ήθελαν να μας πούνε όμως οι κωφοί;

"Θέλω πρόσβαση παντού. Θέλω κι άλλες ειδήσεις. Θέλω πρόσβαση στο θέατρο, στα σίριαλ, στις ενημερωτικές εκπομπές. Θέλω να δω τι λένε και κλαίνε στο Πάμε Πακέτο, γιατί γελάει η Μενεγάκη; " (www.idrimakofon.gr 10/02/14)